WEWNĄTRZSZKOLNY SYSTEM DORADZTWA ZAWODOWEGO W SZKOLE PODSTAWOWEJ W ROKITNICY
I. Wewnątrzszkolny System Doradztwa Zawodowego (WSDZ) aspekty prawne
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 12lutego 2019 r. w sprawie doradztwa zawodowego.
- Cele ogólne:
- Rozwijanie wiedzy o zawodach i ich znaczeniu w najbliższym otoczeniu dziecka;
- Redukowanie społecznych i kulturowych stereotypów dotyczących aktywności zawodowej;
- Kształtowanie postawy szacunku dla pracy własnej i innych;
- Pobudzanie i rozwijanie zainteresowań i uzdolnień;
- Rozwijanie kompetencji miękkich związanych z pracą w zespole i organizacją własnej aktywności.
- Doradztwo zawodowe jest realizowane:
- w klasach I - VI SP na obowiązkowych zajęciach edukacyjnych z zakresu kształcenia ogólnego.
- w klasach VII, VIII SP na obowiązkowych zajęciach edukacyjnych z zakresu kształcenia ogólnego oraz na zajęciach z zakresu doradztwa zawodowego prowadzonego przez doradcę zawodowego w szkole.
IV. Osoby odpowiedzialne za realizację WSDZ
- mgr Katarzyna Kądzielska – Dyrektor szkoły
- mgr Olga Bańko-Ozga – Szkolny doradca zawodowy
- mgr Renata Kuczyńska– Pedagog szkolny
V. Główne obszary działań w ramach WSDZ
W ramach pracy z uczniami obejmuje:
- poznawanie siebie, zawodów, udzielanie informacji edukacyjnej i zawodowej;
- autodiagnozę preferencji i zainteresowań zawodowych;
- analizę potrzeb rynku pracy i możliwości zatrudnienia na rynku pracy;
- indywidualną pracę z uczniami mającymi problemy z wyborem szkoły i zawodu. pomoc w planowaniu rozwoju zawodowego;
- konfrontowanie samooceny uczniów z wymaganiami szkół i zawodów. pomoc w wyborze i nabywaniu kwalifikacji zawodowych;
- pomoc w budowaniu kolejnych etapów rozwoju edukacyjno-zawodowego. określenie zgodności predyspozycji uczniów;
- wskazywanie możliwości kształcenia w systemie poza oświatowym;
- poruszanie się na rynku pracy;
- realizację działań z zakresu przygotowania uczniów do wyboru drogi zawodowej i roli pracownika;
- przygotowanie do samodzielności w trudnych sytuacjach życiowych: egzamin, poszukiwanie pracy, podjęcie roli pracownika, zmiana zawodu, adaptacja do nowych warunków, bezrobocie;
- rozwijanie postawy i umiejętności przedsiębiorczych poprzez prowadzone warsztaty.
W ramach pracy z rodzicami obejmuje:
- spotkania dla rodziców służące wspomaganiu rodziców w procesie podejmowania decyzji edukacyjnych i zawodowych przez ich dzieci, prowadzone z udziałem instytucji zewnętrznych;
- włączanie rodziców jako przedstawicieli różnych zawodów, do działań informacyjnych szkoły, prezentowanie doświadczenia zawodowego z poszczególnych obszarów zawodowych;
- przedstawienie aktualnej i pełnej oferty edukacyjnej, współpraca ze szkołami
ponadpodstawowymi;
- gromadzenie, systematyczna aktualizacja i udostępnianie informacji edukacyjno-zawodowej, przedstawienie możliwości zatrudnienia na lokalnym rynku pracy;
- konsultacje doradcze dla zainteresowanych rodziców i uczniów w umówionych terminach.
W ramach pracy z nauczycielami (radą pedagogiczną):
- utworzenie i zapewnienie ciągłości działania wewnątrzszkolnego systemu doradztwa zgodnie ze
statutem szkoły;
- określenie priorytetów dotyczących orientacji i informacji zawodowej w ramach programu
wychowawczo -profilaktycznego;
- współpraca z wychowawcami– prowadzenie warsztatów doradczych na godzinach wychowawczych, organizacja działań wspierających rodziców w wyborze dalszej drogi edukacji ich dzieci;
- współpraca z pedagogiem szkolnym oraz pedagogiem specjalnym;
VI. Współpraca z podmiotami w ramach WSDZ:
- Praca szkolnego doradcy zawodowego.
- Praca nauczycieli, wychowawców, pracowników biblioteki, pedagogów i psychologa szkolnego, którzy w ramach współpracy ze szkolnym doradcą zawodowym, realizują treści z zakresu doradztwa zawodowego i poradnictwa kariery na lekcjach, np.: godziny z wychowawcą, poprzez udział i współorganizowanie wycieczek do instytucji rynku pracy, na targi edukacyjne;
- Współpraca ze szkołami ponadpodstawowymi;
- Współpraca z Doradcą Zawodowym z Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej w Złotoryi – wymiana dobrych praktyk;
- Zadania szkolnego doradcy zawodowego:
- Systematyczne diagnozowanie zapotrzebowania uczniów na działania związane z realizacją doradztwa zawodowego;
- Prowadzenie zajęć z zakresu doradztwa zawodowego;
- Opracowywanie we współpracy z innymi nauczycielami, pedagogami, programu do realizacji w ramach WSDZ;
- Wspieranie nauczycieli, pedagoga szkolnego, w zakresie realizacji działań określonych w programie WSDZ;
- Koordynowanie działalności informacyjno-doradczej realizowanej przez szkołę, w tym gromadzenie, aktualizacja i udostępnianie informacji edukacyjnych i zawodowych właściwych dla danego poziomu kształcenia;
- Realizowanie działań wynikających z Programu Realizacji Doradztwa Zawodowego.
- Realizacja zadań szkolnego doradcy zawodowego
Podstawa realizacji zadań doradcy
Szkolny doradca zawodowy realizuje zadania na podstawie, zatwierdzonego przez dyrektora szkoły programu pracy realizacji WSDZ na dany rok szkolny. Wyznacznikiem opracowywania programu i planu pracy z uczniami, rodzicami i radą pedagogiczną są:
- Założenia programu i planu pracy doradcy zawodowego;
- Czas pracy szkolnego doradcy zawodowego;
- Aktywność i zaangażowanie uczniów;
- Możliwości organizacyjne;
- Dostępna baza i zaplecze merytoryczne;
- Możliwość współpracy i integracji działań doradczych z przedstawicielami Rady
Pedagogicznej;
- Możliwość i skala współpracy z instytucjami rynku pracy oraz szkołami ponadpodstawowymi.
Formy działań realizowanych w ramach WSDZ, których adresatami mogą być uczniowie, rodzice, nauczyciele, środowisko lokalne (instytucje rynku pracy, zakłady pracy, i in.).
- Poradnictwo grupowe- zespołowe, warsztatowe sesje doradcze (zajęcia warsztatowe służące wyposażeniu młodzieży w zasób wiedzy i umiejętności dotyczących np. poszukiwania pracy,
samozatrudnienia, umiejętności interpersonalnych, planowania kariery zawodowej i innych.
- Informacja edukacyjno – zawodowa(gromadzenie i udostępnianie informacji edukacyjnozawodowej /o zawodach, o rynku pracy, o możliwościach kształcenia i zatrudnienia, o planach rekrutacyjnych lokalnych szkół ponadpodstawowych. Wdrażanie do samodzielnego pozyskiwania informacji (korzystanie z portali dotyczących rynku pracy, programów multimedialnych do samobadania, informatorów, ulotek, broszur, itp.)
- Badania /diagnoza/ zapotrzebowania na działania doradcze przeprowadzone w szkole.
Metody realizacji działań:
- praca w grupach klasowych;
- porady dla rodziców ;
- przygotowanie ankiety dla uczniów;
Sposoby realizacji działań doradczych
Działania doradcze realizowane są na zasadzie dobrowolności uczestnictwa w ramach:
- Prowadzenie zajęć z zakresu preorientacji zawodowej, orientacji zawodowej oraz doradztwa zawodowego;
- Wycieczek zawodowych i wizyt studyjnych w szkołach ponadpodstawowych;
- Uczestniczenie w Targach Edukacyjnych dla uczniów.
Ewaluacja
Ewaluacja WSDZ jest stałym elementem wdrażania działań doradczych w szkole, aby propozycje warsztatów były zgodne z oczekiwaniami i potrzebami uczniów i ich rodziców. Na podstawie ankiety ewaluacyjnej oraz wywiadów doradca zawodowy sporządzi sprawozdanie i przedstawi dyrektorowi szkoły (radzie pedagogicznej) do zatwierdzenia pod koniec roku szkolnego.
- Treści programowe z zakresu doradztwa zawodowego dla klas I-VI
Treści programowe z zakresu orientacji zawodowej dla klas I-III.
1. Poznanie siebie
Uczeń:
- opisuje swoje zainteresowania i określa, w jaki sposób może je rozwijać;
- prezentuje swoje zainteresowania wobec innych osób;
- podaje przykłady różnorodnych zainteresowań ludzi;
- podaje przykłady swoich mocnych stron w różnych obszarach.
2. Świat zawodów i rynek pracy
Uczeń:
- odgrywa różne role zawodowe w zabawie;
- podaje nazwy zawodów wykonywanych przez osoby w bliższym i dalszym otoczeniu oraz opisuje podstawową specyfikę pracy w wybranych zawodach;
- opisuje, czym jest praca i omawia jej znaczenie w życiu człowieka na wybranych przykładach;
- omawia znaczenie zaangażowania różnych zawodów w kształt otoczenia, w którym funkcjonuje;
- opisuje rolę zdolności i zainteresowań w wykonywaniu danego zawodu.
3. Rynek edukacyjny i uczenie się przez całe życie:
Uczeń:
- uzasadnia potrzebę uczenia się i zdobywania nowych umiejętności;
- wskazuje treści, których lubi się uczyć;
- wymienia różne źródła wiedzy i podejmuje próby korzystania z nich.
4. Planowanie własnego rozwoju i podejmowanie decyzji edukacyjno-zawodowych:
Uczeń:
- opowiada, kim chciałby zostać i co chciałby robić;
- planuje swoje działania lub działania grupy, wskazując na podstawowe czynności i zadania niezbędne do realizacji celu;
- próbuje samodzielnie podejmować decyzje w sprawach związanych bezpośrednio z jego osobą.
Treści programowe z zakresu orientacji zawodowej dla klas IV–VI.
1. Poznawanie własnych zasobów
Uczeń:
- określa własne zainteresowania i uzdolnienia oraz kompetencje;
- wskazuje swoje mocne strony oraz możliwości ich wykorzystania w różnych dziedzinach życia;
- podejmuje działania w sytuacjach zadaniowych i ocenia działania, formułując wnioski na przyszłość;
- prezentuje swoje zainteresowania i uzdolnienia wobec innych osób z zamiarem zaciekawienia odbiorców.
7
Świat zawodów i rynek pracy:
Uczeń:
- wymienia różne grupy zawodów;
- podaje przykłady zawodów charakterystycznych dla poszczególnych grup;
- opisuje różne ścieżki ich uzyskiwania oraz podstawową specyfikę pracy w zawodach;
- opisuje, czym jest praca i jakie ma znaczenie w życiu człowieka;
- podaje czynniki wpływające na wybory zawodowe;
- wyjaśnia rolę pieniądza we współczesnym świecie i jego związek z pracą.
3. Rynek edukacyjny i uczenie się przez całe życie:
Uczeń:
- wskazuje różne sposoby zdobywania wiedzy;
- korzysta ze znanych mu przykładów oraz omawia swój indywidualny sposób nauki;
- wskazuje przedmioty szkolne, których lubi się uczyć;
- samodzielnie dociera do informacji i korzysta z różnych źródeł wiedzy.
4. Planowanie własnego rozwoju i podejmowanie decyzji edukacyjno-zawodowych
Uczeń:
- opowiada o swoich planach edukacyjno-zawodowych;
- planuje swoje działania lub działania grupy;
- wskazując szczegółowe czynności i zadania niezbędne do realizacji celu;
- próbuje samodzielnie podejmować decyzje.
- Treści programowe z zakresu doradztwa zawodowego dla klas VII i VIII
Poznawanie własnych zasobów
Uczeń:
- określa wpływ stanu zdrowia na wykonywanie zadań zawodowych;
- rozpoznaje własne zasoby (zainteresowania, zdolności, uzdolnienia, kompetencje, predyspozycje zawodowe);
- dokonuje syntezy przydatnych w planowaniu ścieżki edukacyjno-zawodowej informacji o sobie wynikających z auto- analizy, ocen innych osób oraz innych źródeł;
- rozpoznaje własne ograniczenia jako wyzwania w odniesieniu do planów edukacyjnozawodowych;
- rozpoznaje swoje możliwości i ograniczenia w zakresie wykonywania zadań zawodowych i uwzględnia je w planowaniu ścieżki edukacyjno-zawodowej;
- określa aspiracje i potrzeby w zakresie własnego rozwoju i możliwe sposoby ich realizacji;
- określa własną hierarchię wartości i potrzeb.
Świat zawodów i rynek pracy
Uczeń:
- wyszukuje i analizuje informacje na temat zawodów oraz charakteryzuje wybrane zawody, uwzględniając kwalifikacje wyodrębnione w zawodach oraz możliwości ich uzyskiwania;
- porównuje własne zasoby i preferencje z wymaganiami rynku pracy i oczekiwaniami pracodawców;
- wyjaśnia zjawiska i trendy zachodzące na współczesnym rynku pracy, z uwzględnieniem regionalnego i lokalnego rynku pracy;
- uzasadnia znaczenie pracy w życiu człowieka;
- analizuje znaczenie i możliwości doświadczania pracy;
- wskazuje wartości związane z pracą i etyką zawodową;
- dokonuje autoprezentacji;
- charakteryzuje instytucje wspomagające planowanie ścieżki edukacyjno-zawodowej, w tym instytucje rynku pracy.
Rynek edukacyjny i uczenie się przez całe życie
Uczeń:
- analizuje oferty szkół ponadpodstawowych i szkół wyższych pod względem możliwości dalszego kształcenia, korzystając z dostępnych źródeł informacji;
- analizuje kryteria rekrutacyjne do szkół ponadpodstawowych w kontekście rozpoznania własnych zasobów;
- charakteryzuje strukturę system edukacji formalnej oraz możliwości edukacji pozaformalnej i nieformalnej;
- określa znaczenie uczenia się przez całe życie.
Planowanie własnego rozwoju i podejmowanie decyzji edukacyjno-zawodowych:
Uczeń:
- dokonuje wyboru dalszej ścieżki edukacyjno-zawodowej samodzielnie lub przy wsparciu doradczym;
- określa cele i plany edukacyjno-zawodowe, uwzględniając własne zasoby;
- identyfikuje osoby i instytucje wspomagające planowanie ścieżki edukacyjno-zawodowej i wyjaśnia, w jakich sytuacjach korzystać z ich pomocy;
- planuje ścieżkę edukacyjno-zawodową, uwzględniając konsekwencje podjętych wyborów.
- Tematyka zajęć doradztwa zawodowego w klasach 7 i 8 Szkoły Podstawowej
Doradztwo zawodowe w klasach 7 i 8 jest realizowane w zakresie czterech bloków tematycznych:
- Samopoznanie (predyspozycje i ograniczenia)
- Informacje edukacyjno-zawodowe i zawodoznawcze
- Kompetencje miękkie
- Rynek pracy i lokalny rynek pracy
Tematy
Klasa VII
Klasa VIII
- Liceum, technikum czy szkoła branżowa? Zapoznanie z systemem edukacji i ofertą lokalnych szkół ponadpodstawowych,
- Wszyscy jesteśmy zdolni (Kwestionariusz uzdolnień szczegółowych wg H. Gardnera; zasady rekrutacji do szkół ponadpodstawowych),
- Co lubię, a czego nie lubię? (Mapuję swoje preferencje. Znam różnicę między kompetencjami twardymi i miękkimi ),
- Moja marka osobista,
- Mapa Karier (Przekonania uczniów na tematy związane z pracą i karierą - weryfikacja źródeł wiedzy. Zapoznanie z
1. Który typ szkoły wybrać?
Prezentacja oferty lokalnych szkół ponadpodstawowych oraz przypomnienie schematu systemu edukacji
- Rekrutacja do szkół ponadpodstawowych – co warto wiedzieć? Czynniki wpływające na wybór szkoły. Opracowanie listy dobrych rad przy wyborze szkoły. 3. Moja kariera (Kotwice kariery Scheina, Mapa Karier, zabawa „5 sekund - zawody”)
- Co to jest przedsiębiorczość? (Mapa Karier – filtr preferencji, test „Czy jestem przedsiębiorczy?”)
- Marzenia z terminem ważności
(cel SMART)
- Dokumenty aplikacyjne – CV
interaktywnym narzędziem doradztwa zawodowego)
6. Czy to, czego się uczę przyda mi się w przyszłości? (Filtr preferencji – Mapa Karier; gra zespołowa „10 sekund - zawody”)
7. Jestem kimś! – o osobowości
(Wiem, co to jest osobowości. Test „16 Personalities”. Test koloru osobowości. Test „Moja
osobowość”)
- Zawody przyszłości. (Zapoznanie z prognozami na temat zawodów przyszłości – strony internetowa – infuture.institute i Mapa Karier oraz filmiki na You Tube i Ted talks,
- Nastaw się na rozwój –
„Zawody przyszłości”,
- Jak pomogły mi zajęcia doradztwa zawodowego? (Kwestionariusz wyboru szkoły),
- Dokumenty aplikacyjne – List motywacyjny,
- Rozmowa kwalifikacyjna,
- Taką mamy umowę (Porównanie formy zatrudnienia i możliwości funkcjonowania na rynku pracy jako pracownik, pracodawca lub osoba prowadząca działalność gospodarczą oraz analiza podstawy prawa pracy, w tym rodzaje umów o pracę, sposoby ich rozwiązania, prawa i obowiązki pracownika),
- Jak pomogły mi zajęcia doradztwa zawodowego?
- Cele ogólne:
Oferta edukacyjna powiatowych szkół ponadpodstawowych
Jeżeli chcesz zapoznać się z ofertą edukacyjną powiatowych szkół ponadpodstawowych i zasadami rekrutacji zajrzyj na ich strony:
http://www.zsz.ehost.pl/news.php Zespół Szkół Zawodowych w Złotoryi
http://www.lozlotoryja.net Zespół Szkół Ogólnokształcacych w Złotoryi